Tiểu sử Bác sỹ Nguyễn Khắc Viện

www.tamlytrilieu.com


Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện

Tiểu sử Bác sỹ Nguyễn Khắc Viện

Nguyễn Khắc Viện (1913-1997): nhà báo, nhà nghiên cứu Việt Nam. Xuất thân từ một gia đình khoa bảng xã Sơn Hoà, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Thân phụ của ông là cụ Hoàng giáp Nguyễn Khắc Niêm, làm Thượng thư Bộ Lễ triều đình Nhà Nguyễn.

Năm 1933, tốt nghiệp tú tài triết học, tú tài toán học và tú tài tây, vào học Trường Đại học Y khoa Hà Nội rồi sang Pháp học tiếp. Đến năm 1939 tốt nghiệp và được làm bác sĩ nội trú tại bệnh viện Trouseau một bệnh viện lớn nhất Pari. Do thông minh hiếu học lại có quyết tâm nên ông lại đỗ thêm bằng bác sĩ về ký sính trùng và các bệnh nhiệt đới.

Năm 1940, ông tham gia phong trào Việt kiều yêu nước chống thực dân Pháp và thời kỳ này do hoạt động bí mật trong điều kiện gian khổ nên ông bị bệnh lao phổi. Năm 1942, trong quá trình điều trị ông tham gia nhóm Mác xít ngay tại bệnh viện, đây cũng là tiền đề cho việc tham gia Đảng cộng sản Pháp của ông về sau. Chịu ảnh hưởng của Nho giáo, tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin và truyền thống dòng họ, bản thân lại là một trí thức có thực tiễn và lý luận ông trở thành đảng viên Đảng cộng sản Pháp năm 1949, sau này khi trở về nước trở thành đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam.

Từ 1952, tham gia tích cực vào phong trào Việt kiều yêu nước tại Pháp phản đối chiến tranh của thực dân Pháp tại Đông Dương. Thường xuyên viết bài giới thiệu Việt Nam, phê phán chủ nghĩa thực dân đăng trên các tạp chí vào báo nổi tiếng tại Pari ″Tư tưởng″ (La Pensée), ″Tinh thần″ (Esprit) Châu Âu (Europe), ″Phê bình mới″ (La nouvelle critique)... Do hoạt động cộng sản, năm1963 chính phủ Pháp trục xuất ông khỏi nước Pháp.

Về nước, Nguyễn Khắc Viện sáng lập và chủ biên Tạp chí đối ngoại ″Nghiên cứu Việt Nam″ bằng tiếng Pháp và tiếng Anh (Etudes Vietnamiennes, Vietnam Studies), báo ″Tin tức Việt Nam″ (Le courrier du Vietnam), làm Giám đốc Nhà xuất bản Ngoại văn (nay là Nhà xuất bản Thế giới), đồng thời cộng tác thường xuyên với nhiều tờ báo tiếng Việt. Cùng Hữu Ngọc chủ biên bộ ″Hợp tuyển văn học Việt Nam″ 4 tập bằng tiếng Pháp. Viết nhiều sách tiếng Pháp: ″Tìm lại Tổ Quốc″, ″Việt Nam một thiên sử dài″, v v... Bản chuyển ngữ ″Truyện Kiều″ của Nguyễn Du sang tiếng Pháp của Nguyễn Khắc Viện là một bản dịch thành công. Cũng trong thời gian này ông đã dày công đào tạo bồi dưỡng nhiều cán bộ biên tập có năng lực trình độ ngoại ngữ lẫn chuyên môn đạo đức.

Từ 1984, Nguyễn Khắc Viện sáng lập và làm giám đốc Trung tâm nghiên cứu tâm lí trẻ em và tâm bệnh lí, xuất bản tờ ″Thông tin khoa học tâm lí″, đặc biệt quan tâm đến những trẻ em bị rối loạn tâm trí do hoàn cảnh. Viết nhiều sách tiếng Pháp và tiếng Việt.

Là một bác sỹ, nhà báo, nhà văn hoá, nhà hoạt động cách mạng, Nguyễn Khắc Viện còn là một tấm gương về rèn luyện sức khoẻ chống lại bệnh tật.

Với tài năng và những công lao to lớn ấy ông được bạn bè đồng nghiệp trong và ngoài nước khâm phục kính trọng. Năm 1992, Nguyễn Khắc Viện được nhận giải thưởng Grand prix de la Francophonie của Viện Hàn lâm Pháp. Với tấm lòng yêu trẻ thiết tha, ông đã cống hiến phần lớn khoản tiền thưởng trong giải thưởng này cho quỹ của Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý Trẻ em.

Năm 1997, Nhà nước Việt Nam trao tặng cho ông Huân chương Độc lập Hạng Nhất

Năm 2000, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng Giải thưởng Nhà nước cho cuốn "Việt Nam, một thiên lịch sử".

Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đã ra đi vào lúc 2 giờ 45 phút ngày 10 tháng 5 năm 1997. Có lẽ với bác sĩ, còn lâu mới có một nhận định cuối cùng. Chỉ riêng việc gọi ông là "nhà gì?" đã làm lúng túng không ít báo chí. Nhà văn, nhà báo, nhà dịch thuật... không một định ngữ nào đính vào tên ông, bao kết được con người và sự nghiệp ông để lại. Nguyễn Khắc Viện, đó là con người của buổi giao thời, thời của cái mới đã được định hướng, nhưng chưa định hình. Bởi vậy, ở lĩnh vực nào, Ông cũng thấy có đất trống, cũng thấy có việc cần phải làm... Và ông đã không ngần ngại bắt tay vào làm với một hiểu biết sâu sắc và một tiếng nói riêng, độc đáo. Phải có một độ lùi thời gian cần thiết thì người ta mới có thể thấy hết được tầm vóc của người đã khuất.

Năm 1936, sau khi đỗ 3 bằng tú tài, Nguyễn Khắc Viện từ chối con đường học để làm quan, đã sang Pháp học bác sĩ nhi khoa. Chiến tranh thế giới thứ 2 khiến ông không về nước để thực hành nghề chữa bệnh được. Ông ở lại Pháp và tích cực tham gia vào những hoạt động yêu nước, lãnh đạo phong trào Việt kiều. Năm 1963, trở về nước, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện được giao công tác văn hóa đối ngoại. Ông thành lập tạp chí Nghiên cứu Việt Nam, báo Tin Việt Nam và làm Giám đốc NXB Ngoại Văn (nay là NXB Thế giới). Ông đã để lại những bộ sách quý như Tuyển tập văn học Việt Nam, Lịch sử Việt Nam, Tổ quốc được tìm lại... và bản dịch Truyện Kiều ra tiếng Pháp. Có thể nói, ông đã mang lại một phong cách làm việc mới, một kiểu tư duy mới và một ngôn ngữ mới cho tuyên truyền đối ngoại. Sau khi đã về hưu, ông còn thành lập Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý trẻ em, vừa để thực hiện hoài bão thuở đi học, vừa gây mầm cho một khoa học còn mới mẻ ở Việt Nam.

Ở bác sĩ Nguyễn Khắc Viện, người ta thấy có một sự kết hợp kỳ lạ giữa nền đạo lý phương Đông với những tri thức khoa học phương Tây. Ông sớm tìm thấy ở đạo Khổng những yếu tố tích cực có thể làm cơ sở đạo lý cho việc xây dựng xã hội mới. Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là người có chính kiến mạnh mẽ và độc đáo về con đường phát triển của xã hội Việt Nam nhưng không bao giờ rơi vào quá khích. Ông là một hình mẫu của sự kết hợp Đông-Tây của văn hóa Việt Nam trên đường hội nhập vào thế giới.

Có thể nói, dù ở trên lĩnh vực hoạt động nào, văn học, báo chí, điện ảnh, khoa học, chính trị, dưỡng sinh, đá cầu... bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đều có một sự nhất quán. Đó là nhân cách của một người yêu nước, người cộng sản - nhân sĩ, người hoạt động xã hội dấn thân, người lao động chuyên cần và khám phá không biết mệt mỏi. Có lẽ vì thế mà trong 6 tháng trời nằm trên giường bệnh, ông vẫn sáng suốt, vẫn đọc cho người thân chép những bài báo về văn học và y học và ông ra đi với sự thanh thản của người đã làm trọn nhiệm vụ của một nhà khoa học, nhà hoạt động văn hóa.

Nguồn: www.nt-foundation.com (Website của Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý Trẻ em NT Hà Nội)

http://www.tamlytrilieu.com/nguyenkhacvien.htm